Η «Λωξάντρα», η πρώτη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Μαρίας Ιορδανίδου, έσπασε ταμεία στη συμπρωτεύουσα, όπου ανέβηκε το χειμώνα από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, και τώρα έρχεται στην Αθήνα, στο Θέατρον του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος, για έναν κύκλο παραστάσεων που ξεκινά την Τετάρτη 4 Μαΐου. Mαθήματα ζωής δίνει η κοκόνα Λωξάντρα, η λαϊκή κι εξαιρετικά δυναμική γυναίκα που μας «σύστησε» η Πολίτισσα Μαρία Ιορδανίδου μέσα από το ομότιτλο μυθιστόρημά της και γνώρισε το ευρύ κοινό από την τηλεοπτική μεταφορά του (1980) με την Μπέτυ Βαλάση στον ομώνυμο ρόλο. Τώρα, στην πρώτη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος από τον 'Ακη Δήμου, σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος Σωτήρη Χατζάκη, το ρόλο της ακούραστης γυναίκας η οποία ηγείται πρόσχαρα και στοργικά μιας πολυμελούς μεσοαστικής ελληνικής οικογένειας της Πόλης, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ερμηνεύει η Φωτεινή Μπαξεβάνη.
Η δύναμη του έργου βρίσκεται στα συστατικά με τα οποία είναι φτιαγμένο. Τα βιογραφικά στοιχεία -η «Λωξάντρα», γραμμένη το '63, είναι ουσιαστικά η ιστορία της γιαγιάς της συγγραφέως- μπλέκονται περίτεχνα με τη μυθοπλασία, τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την εποχή στην οποία αναφέρεται και τις συνήθειες μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η πληθωρική και σοφή Λωξάντρα, έτοιμη πάντα να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες της ζωής, είναι το σημείο αναφοράς γύρω από το οποίο κινούνται πολυάριθμοι συγγενείς, φίλοι, γείτονες, παραπαίδια, λαϊκοί Τούρκοι, χανούμισσες, αξιω-ματούχοι, κι εκτυλίσσονται τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα της εποχής (η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η σφαγή των Αρμενίων, ο πόλεμος του 1897, οι ταραχές των αρχών του 20ού αι. στην Αθήνα, η εκλογική νίκη του Δηλιγιάννη κ.ά.). Σε αυτό το φόντο, με τρόπο απλό και άμεσο και με λαογραφικά στοιχεία ενταγμένα αρμονικά στη μυθοπλασία, η Λωξάντρα μοιάζει να ενσαρκώνει την ίδια τη ζωή με μότο «το γαρ πολύ της θλίψεως φέρει παραφροσύνην».
Στην παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος όλα διαδραματίζονται γύρω από ένα οικογενειακό τραπέζι. Η χρονική στιγμή στην οποία ανεβαίνει το έργο, τριάντα χρόνια μετά την τηλεοπτική «Λωξάντρα», δεν είναι τυχαία. το κείμενο μεταφέρει μυρωδιές πολίτικης κουζίνας και ρωμιοσύνης, χαρές, λύπες, όρεξη για ζωή και συμφιλίωση με το θάνατο. Όπως αποδείχτηκε από τα 50.000 εισιτήρια που έκανε η παράσταση στη Θεσσαλονίκη, το έργο έχει ακόμη τη δύναμη να μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά των θεατρόφιλων. Ο 'Ακης Δήμου έκανε τη διασκευή με στόχο να «ελαφρώσει» την παράσταση από γραφικότητες. Έτσι, εστίασε στον πυρήνα της ιστορίας. Η αναπαράσταση της ζωής στην Κωνσταντινούπολη και την Αθήνα παραμένει μέρος της παράστασης, αλλά όχι με περιγραφικό τρόπο, ενώ η πανταχού παρούσα Λωξάντρα φαίνεται να συνομιλεί τόσο με τους ζωντανούς όσο και με τα πρόσωπα που έχουν πεθάνει κι επισκέπτονται τη σκέψη της. Ο έμπειρος Σωτήρης Χατζάκης στήνει ένα πολυθέαμα με περίπου 30 ηθοποιούς επί σκηνής και το πενταμελές μουσικό σχήμα Λωξάντρα, το οποίο παίζει πολίτικα τραγούδια της εποχής και αμανέδες, βοηθώντας μας έτσι να μπούμε απόλυτα στο κλίμα. Η μπριόζα Φωτεινή Μπαξεβάνη οργώνει τη σκηνή ως Λωξάντρα, έχοντας κοντά της αξιόλογους ηθοποιούς, όπως η Ιωάννα Παγιατάκη (Κλειώ), ο Γιάννης Σαμσιάρης (μαντάμ Μαρή, Τούρκος πρόξενος), η Αννέτα Κορτσαρίδου (Σουλ-τάνα), ο Σπύρος Σαραφιανός (Γιωργάκης, 'Αγγελος), ο Δημήτρης Σιακάρας (Επαμεινώνδας, Φιλάρετος), ο Νίκος Μαγδαληνός (Ταρνανάς, Βαρσαμής) κ.ά. Η Φωτεινή Μπαξεβάνη έχει κάνει και τη μουσική επιμέλεια της παράστασης, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Έρσης Δρίνη και η χορογραφία του Γιώργου Λυκεσά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου