Τα πάρκα της τρόικας στη Νέα Παραλία

του Θεόφιλου Σιχλετίδη

Η οριστική συμφωνία μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης και της «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ-ΝΑΤΟΥΡΑ» για την ανάθεση του έργου, της δημιουργίας των πάρκων της… τρόικας, υπογράφηκε στις 28 Ιουλίου και προκάλεσε αρκετές συζητήσεις, καθώς ο ανάδοχος κέρδισε το μειοδοτικό διαγωνισμό προσφέροντας έκπτωση-μαμούθ, ύψους 52,57%. Το αποτέλεσμα είναι ο προϋπολογισμός του έργου να πέσει από τα 43,2 στα 20,5 εκατ. ευρώ.

Οι συζητήσεις περιορίστηκαν στο κατά πόσο ο ανάδοχος με τόσο μεγάλο ποσοστό έκπτωσης θα μπορέσει να ολοκληρώσει το έργο διατηρώντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της μελέτης αλλά και το αν ο μικρός πλέον προϋπολογισμός του θα αναθεωρηθεί, προς τα πάνω, στο μέλλον. Ανησυχίες για την ποιότητα του έργου εξέφρασε και ο αρχιτέκτονάς του Πρόδρομος Νικηφορίδης, που και αυτές όμως περιορίστηκαν στο κατά πόσο θα τοποθετηθούν στα νέα πάρκα τα πανάκριβα φωτιστικά σώματα που ο ίδιος έχει υποδείξει στις μελέτες. Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Αστικού Σχεδιασμού του δήμου Θεσσαλονίκης Ανδρέας Κουράκης εξέφρασε επίσης επιφυλάξεις για το ύψος της έκπτωσης, αλλά ως πολύ καλός γνώστης όσων συμβαίνουν στον τεχνικό κόσμο σημείωσε πως ο ανάδοχος είναι πιθανόν να τα καταφέρει «για δικούς του λόγους».

Η γνωμοδότηση
Οι «λόγοι» του αναδόχου εντοπίζονται δεκαπέντε ημέρες πριν από την υπογραφή της οριστικής συμφωνίας με το δήμο Θεσσαλονίκης. Στις 13 Ιουλίου το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία υπέρ της κατάρτισης ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης για τους εργαζομένους στη «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ». Σύμφωνα με την ειδική επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας για δύο χρόνια το προσωπικό θα αμείβεται με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όχι με τις κλαδικές συμβάσεις των εργαζομένων στις μελετητικές και εργοληπτικές εταιρείες, των χειριστών και βοηθών χειριστών μηχανημάτων εκτέλεσης τεχνικών έργων και των οικοδόμων. Παράλληλα η ειδική επιχειρησιακή σύμβαση προβλέπει πως η εταιρεία «στην κατεύθυνση της εξομάλυνσης των αποδοχών μεταξύ της ΕΓΣΕΕ και της κλαδικής ΣΣΕ θα καθιερώσει επίδομα παραγωγικότητας». Σύμφωνα με όσα παρουσίασε η εταιρεία στο Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου του ΣΕΠΕ το επίδομα παραγωγικότητας θα κυμαίνεται από 0 έως και 12 ευρώ την ώρα, ανάλογα με τη βαθμολογία που θα λαμβάνει ο κάθε εργαζόμενος «κατόπιν έγγραφης αξιολόγησής του αναφορικά με την παραγωγική απόδοσή του».
Ουσιαστικά η «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» πέτυχε αυτό που προσπάθησε να επιβάλει η τρόικα σε δύο υπουργούς Εργασίας, στον Ανδρέα Λοβέρδο και στη Λούκα Κατσέλη, αλλά δεν τα κατάφερε, καθώς συνάντησε σθεναρή αντίσταση: ένας μίνιμουμ μισθός για όλους τους εργαζόμενους, στο ύψος αυτών που ορίζει για τους ανειδίκευτους η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, και από εκεί και πέρα μπόνους και πριμ παραγωγικότητας κατόπιν αξιολόγησης των εργαζομένων από τον εργοδότη τους. Στο κατά πόσο η σύναψη αυτής της ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης εργασίας διευκόλυνε τη «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» να πάρει το έργο της ανάπλασης της Νέας Παραλίας, τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη, δεν υπάρχει μηχανικός που να μην απαντά καταφατικά. Σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις ο ανάδοχος μέσα από την ειδική επιχειρησιακή σύμβαση έχει πετύχει μείωση του κόστους εργασίας, που φτάνει το 25%, με την προϋπόθεση ότι θα δοθεί σε έναν αριθμό εργαζομένων το επίδομα παραγωγικότητας. Μεσοσταθμικά η μείωση του κόστους εργασίας ενδέχεται να ξεπεράσει ακόμη και το 30%, ποσοστό που δικαιολογεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την έκπτωση στον προϋπολογισμό κατά 52,57%. Αξίζει να σημειωθεί πως στον τεχνικό κόσμο της Θεσσαλονίκης υπήρχε η εκτίμηση ότι ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου της ανάπλασης της Νέας Παραλίας ήταν υπερβολικός και πως οι διεκδικητές του θα πρόσφεραν σημαντικές εκπτώσεις στο μειοδοτικό διαγωνισμό, όχι όμως και πάνω από 40%. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η σημερινή διοίκηση του δήμου, προεκλογικά πάντως, είχε χαρακτηρίσει υπερβολικό το να δοθούν 40 και πλέον εκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία των οκτώ νέων θεματικών πάρκων στα 80 στρέμματα της Νέας Παραλίας. Χαρακτηριστικό της υπερβολής είναι ότι η ανάπλαση των 230 στρεμμάτων στο Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα, όπου πάντως ενισχύθηκε το πράσινο και δεν φτιάχτηκαν θεματικά πάρκα, κόστισε 10 εκατομμύρια ευρώ.

Πώς πήρε το πράσινο φως για την ειδική σύμβαση

Στις 29 Ιουνίου -και ενώ ήταν σίγουρο ότι η εταιρεία θα ήταν ο οριστικός ανάδοχος του έργου της ανάπλασης της Νέας Παραλίας- στην Επιθεώρηση Εργασίας του Ανατολικού Τομέα Θεσσαλονίκης η «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» και το Σωματείο Εργαζομένων στην εταιρεία κατέθεσαν κοινή αιτιολογική έκθεση για την κατάρτιση ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης εργασίας. Είχε προηγηθεί βέβαια η ανακήρυξη της εταιρείας σε προσωρινό μειοδότη του έργου στις 12 Φεβρουαρίου. Βάσει των στοιχείων που παρουσίασε στο ΣΕΠΕ η «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» είχε την εικόνα μιας παραπαίουσας εταιρείας, που μάλλον βρίσκεται μισό βήμα πριν από το λουκέτο και που προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατηθεί ζωντανή στην αγορά των τεχνικών έργων. Σε αυτήν την προσπάθεια η εταιρεία είχε και τη συμπαράσταση του προσφάτως δημιουργημένου επιχειρησιακού σωματείου, το οποίο αριθμεί 25 μέλη, όσοι και οι εργαζόμενοι στην εταιρεία. Ειδικότερα σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου του ΣΕΠΕ η εταιρεία το 2009 εμφάνισε ετήσιο κύκλο εργασιών 17.247.305,80 ευρώ, το 2010 ο κύκλος εργασιών της έπεσε στα 10.689.959,03 ευρώ, ενώ στο πρώτο πεντάμηνο του 2011 άγγιξε μόλις τις 141.000 ευρώ. Έτσι από τους 110 εργαζομένους που είχε το 2008 έφτασε να αριθμεί σήμερα 25 έπειτα από δεκάδες απολύσεις. Η εταιρεία με τη σύμφωνη γνώμη των 25 εργαζομένων της συμμετείχε σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς με ιδιαίτερα χαμηλές προσφορές (εκπτώσεις 52,57% έως και 53,76%), προκειμένου να επιτευχθεί η συνέχιση της λειτουργίας της. Ακόμη σύμφωνα με την κοινή αιτιολογική έκθεση της εταιρείας και των 25 εργαζομένων υπήρχε ανάγκη μείωσης του εργατικού κόστους, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην επιτυχή εκτέλεση των μειοδοτικών διαγωνισμών. Τόσο από τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου του ΣΕΠΕ όσο κυρίως από την κοινή αιτιολογική έκθεση δεν προκύπτει πως η «Σιδηροδρομικά Έργα» είναι ανάδοχος -προσωρινός ή οριστικός- κάποιου μεγάλου ή και μικρότερου δημόσιου έργου. Έτσι κατά πλειοψηφία δόθηκε το πράσινο φως για την κατάρτιση της ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης, με την εταιρεία να δεσμεύεται ότι θα διατηρήσει -για τη διετία- τον ίδιο αριθμό (25) εργαζομένων που απασχολούσε τον Ιούλιο. Το γεγονός ότι αυτή η ειδική επιχειρησιακή σύμβαση βάζει στον πάγο όχι μία αλλά τρεις κλαδικές συμβάσεις εργασίας ξεπεράστηκε από την πλειοψηφία του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου του ΣΕΠΕ, δεδομένης της εικόνας (πρώτο πεντάμηνο του 2011 κύκλος εργασιών 141.000 ευρώ) που παρουσίασε η εταιρεία.

Μισθολογικές αποκλίσεις
Φυσικά το αν οι 25 εργαζόμενοι μπορούν να πραγματοποιήσουν την ανάπλαση της Νέας Παραλίας δεν σηκώνει και πολλή κουβέντα. Στο έργο αναμένεται να δουλέψουν πολλοί, μηχανικοί, υπομηχανικοί, εργοδηγοί, χειριστές και οικοδόμοι, με μισθούς που ξεκινούν από 751 ευρώ ή με μεροκάματα από 52 ευρώ, μεικτά, με τον ανάδοχο να τους βαθμολογεί για το επίδομα παραγωγικότητας. Σε όλες τις περιπτώσεις, με εξαίρεση αυτή των ανειδίκευτων οικοδόμων, οι αποκλίσεις από τους βασικούς μισθούς που προβλέπουν οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας είναι μεγάλες, ξεκινώντας από τα 200 ευρώ για έναν μηχανικό κατώτερης εκπαίδευσης και φτάνοντας τα 600 ευρώ για έναν διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό. Οι αποκλίσεις -χωρίς βέβαια να υπολογίζονται τα επιδόματα παραγωγικότητας- ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερες, καθώς οι κλαδικές συμβάσεις στο χώρο των τεχνικών έργων πέρα από μεγαλύτερους μισθούς από αυτούς της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας προβλέπουν και σειρά επιδομάτων, που συνολικά ανεβάζουν τις απολαβές των εργαζομένων, όπως των χειριστών, κατά 30% και πλέον του βασικού μισθού. Τη σύναψη της ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης στη «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» έχουν καταγγείλει τόσο η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στις Τεχνικές Εταιρείες όσο και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Μάλιστα το ΕΚΘ έχει καλέσει το υπουργείο Εργασίας να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες, ώστε να ακυρωθεί. Αξίζει να σημειωθεί πως με απόφαση του ΟΜΕΔ (Διαιτητική Απόφαση 4/2011 - Π.Κ. 2/27.01.2011) βρίσκεται σε ισχύ εθνική κλαδική σύμβαση εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο.

Ακόμη μία μεγάλη έκπτωση
Στις 2 Μαρτίου, τρεις μήνες πριν να ζητήσει την κατάρτιση ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης εργασίας με μισθούς της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης, η «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» υπέγραψε με το υπουργείο Υποδομών συμφωνητικό για έργο ύψους 9.147.306,91 ευρώ χωρίς το ΦΠΑ. Το έργο αφορά την ολοκλήρωση υφιστάμενου συλλεκτήρα όμβριων υψηλών περιοχών Μοσχάτου - Καλλιθέας - Νέας Σμύρνης στην οδό Ελευθερίας. Η «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» κέρδισε το μειοδοτικό διαγωνισμό γι’ αυτό το έργο προσφέροντας έκπτωση 52,8%. Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν στα 22.500.000 ευρώ. Η προθεσμία για την ολοκλήρωση του έργου λήγει το Σεπτέμβριο του 2013, εντός δηλαδή της διάρκειας της διετούς ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης που θα καταρτίσει η εταιρεία με το σωματείο των 25 εργαζομένων της. Έτσι η εταιρεία, με κύκλο εργασιών 141.000 ευρώ μέσα στο πρώτο πεντάμηνο του 2011, πέτυχε δύο συμφωνίες για δημόσια έργα, συνολικού ύψους περίπου 29,7 εκατομμυρίων ευρώ.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Μακεδονία.-